Nad Niemnem to najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej. Powstała w latach 1866-1887. Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne dzieło porównywano do „Pana Tadeusza” A. Mickiewicza. Książka ta zdobyła uznanie recenzentów, chwalono sprawne połączenie dydaktyzmu z walorami artystycznymi oraz jej przemyślaną kompozycję. Nad Niemnem to jeden z najważniejszych utworów literatury polskiej podejmujący tematykę Powstania Styczniowego, którego 160-lecie obchodzone jest w 2023 roku.
